PROBLEM-BASED LEARNING – NAUKA OPARTA NA PROBLEMIE
Problem-based learning (PBL) Nauka oparta na problemiejest jedną ze sprawdzonych metod konstruktywnej pedagogiki. Metoda ta została po raz pierwszy użyta w 1960 roku w przypadkach medycznych na Uniwersytecie McMaster w Kanadzie
Jednym z powszechnie znanych wniosków konstruktywistycznej pedagogiki jest to, że wprowadzenie nowej wiedzy wymaga także tego, żeby nowe informacje okazały się przydatne dla uczniów. Stają się oni aktywnymi uczestnikami nauki opartej na problemie, gdyż pracują w mniejszych grupach. Myślenie indywidualne, jak również komunikacja z rówieśnikami odgrywają bardzo ważną rolę w tym procesie. Rozmowy i dyskusje w grupach, oraz wspólne doświadczenia i zdobywanie wiedzy przyczyniają się do rozwoju umiejętności rozwiązywania problemów przez uczniów.
Podczas stosowania tej metody, uczniowie zaczynają od zbadania i interpretacji określonego problemu. Następnie członkowie grupy uczniowskiej gromadzą i organizują informacje związane z problemem. Grupa wspólnie dochodzi do wniosku, (który może być zarówno błędny jak i prawidłowy), starając się osiągnąć konsensus. Zarówno praca indywidualnajak i zespołowa są jednakowo ważne w takim działaniu. Każda grupa przedstawia rozwiązanie problemu, które zostaje poddane dyskusji i ocenie.
Nauczanie oparte na problemie wymaga innego podejścia i metod pracy zarówno od nauczyciela jak i od uczniów. Oznacza to, że przygotowanie i zajęcia w klasie różnią się od tradycyjnych.
Etapy w PBL:
Przygotowanie
Praca wykonywana jest w małych grupach.Każda grupa może liczyć 4–7 członków w zależności od ilości uczniów w klasie oraz omawianego tematu. Czynności przydzielane przez nauczyciela musza być motywujące, interesujące i bliskie realnemu życiu. Dodatkowo, oprócz opisu problemu ważne jest także określenie ram czasowych oraz wyniku (np. wykład, model, program, itd.).
Analiza problemu
Podobnie jak w przypadku innych grupowych metod, w danej grupie trzeba należy przydzielić role. Potrzebni są: moderator, mówca, protokolant i mierzący czas. Po rozdzieleniu ról, grupa omawia kierunki zmierzające do rozwiązania problemu, a także ewentualne zadania. Ważne jest, aby wszyscy członkowie grupy aktywnie uczestniczyli, badali i odkrywali problem ze wszystkich stron, bez czego istnieje mała szansa na rozwiązanie problemu
Jak widać z powyższego, nauczyciel przyjmuje większą rolę w wyżej wymienionych procesach, niż w przypadku PBL. Nauczyciel pełni rolę opiekuna, źródła informacji i konsultanta bez uczestnictwa w spotkaniach grupowych.
Identyfikacja celów
Po burzy mózgów, grupa musi podjąć decyzję na bazie konsensusu odnośnie działań (np. badania, eksperyment, literatura, wywiady, itp.) jakie będą wykonywać w dostępnym okresie czasowym. To właśnie wtedy rodzą się hipotezy i pytania na które trzeba odpowiedzieć.
Po ustaleniu swoich celów i zadań uczniowie będą omawiać swoje plany i kto jest odpowiedzialny, za które z działań
Rozwiązanie
W ramach tego etapu, uczniowie wypełniają wstępnie przypisane zadania do rozwiązania problemu łącząc pracę indywidualną i grupową. Na podstawie opisu, proces PBL wydaje się być liniowym, ale w zależności od aktualnej sytuacji, grupy mogą powracać do wcześniejszego etapu, jeżeli jest uzasadnione i mogą powtarzać określone procesy pracy w cyklach.
Synteza
Kluczowym krokiem w rozwiązywaniu problemu jest podsumowanie rozwiązania i przekształcenie go w formę nadającą się do zaprezentowania innym grupom. Na tym etapie uczniowie mogą identyfikować nowe pojęcia i wiedzę nabytą w trakcie procesu. To ważne, ponieważ w ten sposób, identyfikują nie tylko "zewnętrzny" produkt, ale także wynik indywidualny. Podobnie ważny jest przegląd i ocena procesu pracy przez wszystkich członków grupy.
Podejmując tradycyjne ścieżki kształcenia, nauczyciele najpierw zapoznają uczniów z materiałem dydaktycznym, a następnie próbujązastosować ten materiał w praktyce. PBL metodą, w której uczniowie zapoznają się nowym materiałem edukacyjnym poprzez rozwiązywanie problemów.