3. 3. Sfery stosowania ICT w muzeach
W tym miejscu zaprezentujemy sferę muzealnego zastosowania ICT i postaramy
się wyjaśnić, dlaczego są one tak ważne.
W dzisiejszych czasach nie istnieje prawie żadna udana
działalność muzealna bez zastosowania w niej ICT. Podążanie ścieżką wartości
kulturowych od ich odkrycia do pojawienia się w ekspozycyjnych gablotach
muzealnych - powinniśmy zacząć od muzealnej
pracy badawczej.
Po wydobyciu bądź zakupie określony przedmiot wartościowy/eksponat powinien
być głęboko przeanalizowany z punktu widzenia naukowego.
Archeologowie/kustosze, konserwatorzy rozpoczynają prace badawcze dotyczące
daty pochodzenia, materiału, centrum/szkoły wykonania, autora /jeżeli jest to
obraz, inskrypcja itp. Wyłączając wcześniej zbadane księgi i dokumenty
historyczne, następnym krokiem badaczy jest znalezienie odpowiedników. Obecnie,
do szybkiego znajdowania i porównywania z podobnymi przedmiotami wartościowymi
używa się komputerowych baz danych i oprogramowania/aplikacji do wirtualnych
rekonstrukcji. Ułatwiają one pracę badacza i nadają kierunek myślenia czy dowód
autentyczności i prawdziwą naukową treść wydobytego/zakupionego/zdobytego
obiektu.
Po zakończeniu badań naukowych - precjoza muszą być
opisane jako eksponaty muzeum - ponownie z pomocą oprogramowania. Obejmują one
bazy danych z wieloma kategoriami/tabelami, które powinny zostać wypełnione
dokładnymi informacjami o każdym wykładniku. Informacja ta jest niezbędna do
prawidłowej identyfikacji każdego eksponatu. Wykorzystywane jest to
także w ewentualnych przypadkach kradzieży lub utraty cennych przedmiotów w
pewnych nieprzewidzianych okolicznościach. W tabelach/cyfrowych paszportach
precjozów wprowadzane są również ich obrazy cyfrowe. Opisują one eksponat z
różnych stron i pod różnym kątem. Zdigitalizowane informacje wizualne
identyfikacji mogą być wykorzystywane również do głębokiej analizy naukowej.
Zdigitalizowane informacje, opisujące tożsamość
przedmiotów wartościowych nie są jedyną opcją wykorzystywania ICT w muzealnych pracach magazynowych.
Większość muzeów ma tysiące, a nawet miliony eksponatów. Powinny być trzymane w
określonym porządku. Oto dlaczego aplikacje PC są często wykorzystywane do
zorganizowania porządku w magazynach. Magazynierzy wypełniają każdego dnia tę
bazę danych i rejestrują wszystkie zmiany w ruchu i lokalizacji każdego
eksponatu. W przeciwnym razie zniknie porządek i orientacja w magazynach.
Nastąpi zamieszanie czy zablokowanie całej pracy muzeum. Pozwolenie na pracę z
tymi bazami danych i korzystanie z tego oprogramowania ma tylko urzędnik
magazynowy muzeum, ale są one obowiązkowe dla współczesnych muzeów.
Prace
projektowe w przestrzeniach muzealnych również wykorzystują ICT. Choć projekt jest głównie
działalnością twórczą, jest ona związana z aranżacją przestrzeni i potrzebuje
określonego oprogramowania, które pomoże projektantom w oferowaniu/sprawdzeniu
różnych wariantów decyzji projektowych przed wyborem najlepszej/optymalnej dla,
na przykład nowej wystawy. Podobnie jest z oświetleniem muzeum, sprzętem
akustycznym itp. Wyposażenie stałe i tymczasowe ekspozycje powinny być
uprzednio omówione przez cały personel muzeum - z różnych punktów widzenia.
Jest to możliwe tylko poprzez komentowanie cyfrowych/wirtualnych modeli. Tak
więc, projektanci muzealni i eksperci w aranżacji przestrzeni powinni być
dobrze wykwalifikowani w używaniu takiego oprogramowania. Bez tego istnieje
ryzyko złych wyników w praktyce.
Następną sferą działalności muzealnej, która potrzebuje
ICT jest aranżacja
ekspozycyjna/wystawowa gablot. Każda wystawa ma swój własny plan, który
obejmuje eksponaty, teksty, zdjęcia i inne różne elementy, które powinny
brzmieć harmonijnie. ICT mogą pomóc w zorganizowaniu wizualnych, tekstowych i
kontekstowych elementów poprzez komputerowe ujednolicenie kolorów, projektu
graficznego, czcionki w tekstach itp. Graficzne aplikacje PC do projektowania
mogą ujednolicić style tekstów i zdjęć - bliższe oryginalnym eksponatom. Tak
więc elementy kontekstowe będą prawie tak typowe dla określonej epoki, jak to
możliwe, lub przynajmniej powiązane pod względem estetycznym. Kustosze,
odpowiedzialni za projekt ekspozycji/wystaw używają różnych programów
komputerowych, aby osiągnąć autentyczną wizję każdego tematu i prezentacji. Inaczej
wyglądają one nieprofesjonalnie.
Najbardziej aktywne wdrażanie i wykorzystanie ICT w muzeach odbywa się w sferze komunikacji/mediacji z publicznością.
Istnieją różne typy urządzeń, aplikacji używanych do mediacji muzealnej.
Głównymi aspektami ich włączania w muzealną działalność komunikacyjną są prezentacje i edukacja. W ostatnich
dwóch częściach wyjaśnimy wykorzystanie ICT w tych obu aspektach.
Skuteczna komunikacja muzealna potrzebuje popularyzacji i reklamy. Jeśli muzeum
chce przyciągnąć ludzi i materializować komunikację między nimi a dziedzictwem
kulturowym - najpierw powinno poinformować publiczność i spopularyzować swoją
działalność. To jest to, co robią muzealni eksperci PR. Każda inicjatywa, nowe
wystawy, program edukacyjny, itp. muszą być profesjonalnie przedstawione.
Muzeum potrzebuje pewnych publikacji na stronach internetowych oraz w sieciach
społecznościowych, w mediach, potrzebuje też pewnych promocyjnych materiałów/ulotek,
plakatów, katalogów itp. Te materiały promujące można wykonać w muzeum jedynie
za pomocą ICT. Istnieją pewne, łatwe w użyciu programy komputerowe oraz gotowe
szablony web, które mogą być wykorzystane do przygotowania materiałów informacyjnych
wewnątrz muzeum. Materiały te nie są drogie i nie zajmują zbyt wiele czasu.
Podobnie jest z materiałami dla mediów cyfrowych.
Większość wywiadów radiowych jest obecnie przeprowadzanych wcześniej i
zawierają one pliki audio z różnych imprez, przygotowywane przez pracowników
muzeum. Na stronach internetowych i w niektórych prezentacjach telewizyjnych
jest tak samo. Muzea dają dziennikarzom wideoklipy i materiały audio-wideo -
aby zaoszczędzić czas i pieniądze. Aparaty cyfrowe gromadzą wiele informacji z
działań publicznych i niepublicznych/profesjonalnych muzeum. Te informacje mogą
być także zbierane i usystematyzowane w muzealnym archiwum. I to jest bardzo łatwe
a jednocześnie ważne, ponieważ przechowując historię ogółu - muzea często zapominają
o tym, by zachować swoją własną
instytucjonalną historię.
Działania muzealne
związane z marketingiem i sprzedażą biletów korzystają obowiązkowo z ICT. Współczesne
planowanie wystaw poddawane jest marketingowi produktu przyszłości. Nie
wszystkie muzea są w stanie dokonać komputerowych modeli planowanych wystaw pod
kątem sprawdzenia zainteresowania publiczności, ale prawie wszyscy mogą sobie
pozwolić na małe badanie dotyczące ich nowo planowanych projektów lub choćby efektów
realizowanych projektów. Tutaj rola ICT jest ogromna. Modele komputerowe
planowanej wystawy można umieścić na stronie internetowej lub profilu Facebook
/ Twitter muzeum, wraz z krótkimi informacjami o zamiarach i celach nowego
projektu. Wstępne badanie należy umieścić również tam, gdzie wyniki mogą być
analizowane przed rozpoczęciem inicjatywy. Nawet jeśli użytkownicy profili i
uczestnicy badania nie będą aż tak liczni, zwykle są oni stałą publicznością i
ich opinia jest reprezentatywna. Ich opinie mogą być brane pod uwagę, aby
określić skalę/wymiar planowanego przedsięwzięcia, a nawet by podjąć właściwą
decyzję - rozpocząć projekt, czy nie.
Co do sprzedaży
biletów - sytuacja jest taka sama. W niektórych dużych muzeach kasy biletowe
pracują na specjalnym oprogramowaniem, które raportuje: dzień wizyty, godziny
wizyty, rodzaj wizyty/powód wizyty, rodzaj wycieczki z przewodnikiem lub inne
stosowane usługi muzealne. Czasami program zbiera informacje o odwiedzających
płeć, wiek, zainteresowania itp. Zbieranie informacji i ich analizowanie daje
prawdziwy obraz profilu zwiedzających w każdym czasie/okresie w roku. W
konsekwencji - eksperci marketingowi muzeum wiedzą, które dni są dobre i złe do
zwiedzania muzeum, ile biletów sprzedano i które z grup docelowych najczęściej
odwiedzają muzeum. Wiedząc o tym pracownicy muzeum są gotowi planować nowe
inicjatywy, skierowana do publiczności, która rzadko odwiedza muzeum. Oprogramowanie
komputerowe, które realizuje takie badania marketingowych na podstawie
sprzedaży biletów w muzeum nie jest trudne do stworzenia i zastosowania. Jest ono
bardzo przydatne i niedrogie, nawet opracowane specjalnie dla potrzeb każdego oddzielnego
muzeum.
Idąc do muzeum - większość gości chce zobaczyć i
zrozumieć tak wiele jak to tylko możliwe. Sale muzealne nie są w stanie
przedstawić wszystkich przedmiotów wartościowych przechowywanych w magazynach.
Korytarze nie są wystarczająco duże, aby podać wszystkie istotne informacje, objaśnić
wszystko co jest wystawione w gablotach. Co więcej, nie jest to konieczne dla wszystkich
zwiedzających, a jedynie niektórych z nich. Jak rozwiązać ten problem - z
jednej strony – aby muzeum nie stało się nudne - i z drugiej strony - aby
zapewnić dodatkowe informacje dla tych gości, którzy ich potrzebują? Odpowiedzią
jest wykorzystanie ICT. Mogą one dostarczać wielu dodatkowych informacji
tekstowych, kontekstowych i wizualnych. Na ekranach, z dostępem do Internetu,
za pomocą specjalnych urządzeń - goście mogą otrzymać więcej wyjaśnień, więcej
informacji o innych muzeach, gdzie można znaleźć
ICT
mają ogromny potencjał pracach renowacyjnych i konserwatorskich w muzeach i laboratoriach. Datowania eksponatów,
potwierdzanie pochodzenia, sprawdzenie materiału przedmiotów wartościowych itp.
są tylko jednym z elementów wykorzystania ICT przez restauratorów. Inną sferą
wykorzystania ICT są programy oparte na komputerowej i Internetowej wymianie
informacji o potencjalnym wyglądzie znalezionych części/elementów przedmiotów
wartościowych. Programy te, jak niektóre podobne stosowane w Policji mogą odbudować
cały obiekt, lub przynajmniej może podać możliwe opcje. Programy te pomagają w
rozpoznawaniu obiektów oraz w znajdowaniu potencjalnych możliwości/technik rekonstrukcji/odbudowy,
jeśli to konieczne.
Podane tutaj informacje dotyczą sfery pozytywnego
zastosowania ICT w różnych muzeach. Chociaż opis jest krótki i niekompletny,
należy stwierdzić, że nie ma prawie żadnej sfery działalności muzealnej, w
której ICT nie mogą uczestniczyć lub mogłyby być nieprzydatne. Wręcz przeciwnie
- ich rola stale wzrasta.